Ruya Tabirleri Islama Gore

Peygamberimiz (s.a.v.) Efendimiz rüya ile ilgili olarak şöyle buyuruyor:

Rüya gören onu hiç kimseye söylemediği sürece o, bir kurşun ayağına bağlıdır. Zuhur etmez, söylerse zuhur eder. Böylece olunca rüyanızı yalnız akıllı, sizi seven veya size öğüt verecek kimselere söyleyin.

(Sünen-i Tirmizi)

Kıyamet yaklaşınca mü'minin rüyası yalan çıkmaz.

(Sünen-i İbn-i Mace)

Dikkat!

Büyük İslam alimi İmam Nablusi'nin İslami kaynaklara göre hazırladığı ve sahasında büyük şöhrete ulaşmış "Ta'tiru'l Enam fi Ta'biri'l Menam" isimli büyük eseri yayınevimiz tarafından Arapça aslından hiçbir ilave yapılmadan ve hiçbir şey atlanmadan aslına sadık kalınarak, değerli ilim adamı Şerafettin Şenaslan Hocaefendi tarafından Türkçeye kazandırılmış ve Ömer Faruk Haznedaroğlu Hocaefendi tarafından rüyanın İslam'daki yeri konusuyla alakalı geniş bir sunuş yazısıyla birlikte yayına hazırlanmıştır. Piyasaya kimi yayıncı kuruluşlar tarafından sürülen ve Nablusi Rüya Tabirleri olarak sunulan bir kısım kitapların Nablûsi Rüya Tabirleri ile alakası yoktur. Bu nedenle Nablusi Rüya Tabirleri'ni okumak isteyen okuyucuların Nablûsî Rüya Tabirleri'ni isterken, Şerfattin Şenaslan ismine ve Medine Yayıncılık logosuna dikkat etmeleri tavsiye olunur.

Sual: Rüya görmek neye alamettir?
CEVAP
Rüyada çeşitli hikmetler vardır. Kimi için bir müjde, kimi için bir ikazdır. Kur'an-ı kerimde rüya ve tabiri ile ilgili bilgi vardır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Güzel rüya müjdedir.) [İbni Cerir]

(Salih rüya rahmani, karışık rüya şeytanidir.) [Buhari]

(En doğru rüya seher vakti görülendir.) [Beyheki]

(Kıyamet yaklaştığında, Müslümanın rüyası ekseriya yalan çıkmaz.) [Müslim]

(Sözü doğru olanın, sadık kimselerin rüyası da doğru çıkar.) [Buhari]

(Gündüz görülen rüyalar doğru çıkar.) [Hakim]

(Peygamberlik müjdelerinden salih [iyi] rüyadan başka kalmadı. Mümin rüyayı, ya kendi görür veya başkaları onun için görür.) [Müslim]

(Salih rüya, Peygamberliğin 46’da biridir.) [Beyheki]

(Rüyada kadın görmek hayra, deve korkuya, süt dine, yeşil Cennete, gemi kurtuluşa, hurma rızka delalet eder.) [Ebu Ya’la]

Rüya tabiri, ilim işidir. Herkes tabir edemez. Hele günümüzde bu ilmi bilen yok gibidir. Rüyalarımızı, anlatacaksak, bilhassa güzel olanları salih kimselere anlatmalıdır. Çünkü salih kimse, rüya tabir ilmini bilmese de, hayra yorar, ondan zarar gelmez. Kötü, karışık rüyaları kimseye anlatmamalı! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kötü rüya gören kimseye söylemesin, şeytandan da Allahü teâlâya sığınsın.) [Müslim]

(Kötü rüya gören uyanınca sol tarafına üç defa tükürüp, şeytanın şerrinden Allahü teâlâya sığınsın. Bu takdirde rüya, ona zarar vermez.) [Müslim]

(Güzel rüya gören, hemen Allahü teâlâya hamd ve şükretsin! Kötü rüya gören, Allahü teâlâya sığınsın, rüyasını kimseye anlatmasın! O zaman rüyanın ona zararı olmaz.) [Dare Kutni]

(Rüyada başım kesildi, tabiri ne) diye sorana, Peygamber efendimiz buyurdu ki: (Bu şeytanidir. Kötü rüyayı, anlatmayın! Şeytandan Allahü teâlâya sığının!) [Müslim]

(Rüyasında hoşa gidici güzel şeyler gören, görüşü isabetli salih birine anlatsın! O da hayra yorsun!) [Beyheki]

(Rüya, tabir ilmini bilen bir dosta veya akıllı bir zata anlatılmalıdır!) [İ.Ahmed]

(Rüya nasıl tabir edilirse, öyle çıkar. Bunun için rüyanızı nasih veya âlime anlatın!) [Hakim] [Nasih, insanlara iyilik tavsiye eden, kötülükten sakındıran, nasihat eden kimsedir.]

Bir kadın, gördüğü rüyayı Peygamber efendimize anlatır. (Yanında olmayan birine [kocana] kavuşursun) buyurur. Kocasına kavuşur. Başka bir zaman aynı rüyayı görür. Başkalarına tabir ettirir. Onlar da, (kocan ölecek) derler. Dedikleri gibi olur.

Onun için rüyayı hayra yormalıdır! Rüya iyi ise, (hayırdır inşaallah) demeli, kötü ise, (Allahü teâlâ bu rüyanın şerrinden seni muhafaza etsin) demelidir! (Bostan)

Görmediği rüyayı gördüm demek çok kötüdür. Çünkü hadis-i şerifte, (En büyük yalan, görmediği halde, “rüyamda şöyle gördüm” demektir) buyuruldu. (Buhari)

Sual: Ölmüşkâfirler rüyada görülür mü?
CEVAP
Ölmüş kâfirlerin ruhları hapistir, rüyada görülmez. Rüyada görülmüşse o şeytandır. Bir kimse, (Ben Ebu Lehebi, Ebu Cehili rüyamda gördüm) dese, gördüğü şeytandır.

Sual: Namaz kılan tesettürlü bir bayanım. Babam da namaz kılan iyi bir insandı. Ailece iyi insanlarız. Babam yakında öldü. Babam ölmeden önce de, şimdi de rüyalarımda bazen babamla ilişkiye giriyorum. Bunun bir anlamı var mıdır? Bilmediğim bir günah mı işliyorum?
CEVAP
Rüyada annemle ilişkiye giriyorum diyen salih erkekler de çıkıyor. Bu bir günahtan dolayı değildir. Babanıza dua ediyor, hayır hasenatta bulunuyorsunuz. babanıza iyilik ettiğiniz anlaşılmaktadır. Annesiyle ilişkiye girenler de annesine iyilik ediyor demektir.

Padişahlardan birinin zengin hanımı, rüyada hacılarla ilişkiye girdiğini görüyor. Şeyhülislama rüyasının tabir etmesi için cariyesini gönderiyor. (Ben ilişkiye girdim de) diye tembihliyor. Şeyhülislam rüyayı dinleyince haydi git sen böyle rüya göremezsin diyor. Sultan hanım, tekrar cariyesini gönderiyor yemin ediyor böyle bir rüya görüldüğünü söyle diyor. Yine inanmazsa sultan hanım görmüş dersin diyor. Yine şeyhülislam kızım sen böyle rüya göremezsin diyor, cariye mecbur kalıp sultan hanım görmüş diyor. Şeyhülislam, bak şimdi oldu diyor, tabir ediyor: Sultan hanımın hacılara büyük hizmetleri dokunacak diyor. Gerçekten de sultan hanım, Türkiye’den Suudi Arabistan’a kadar hacılar için su kanalları, sarnıçlar ve çeşmeler yaptırıyor. Yol boyu hacılar susuz kalmıyor.
Demek ki siz de babanız için Kur'an okuyor dua vs. yapıyorsunuz.

Sual: Rüya dinde senet midir?
CEVAP
Hayır. Rüya senet değildir. Dinimizde senet olan dört delil vardır.

Sual: Ramazanda şeytani rüya görülür mü?
CEVAP
Görülmez. Nefsani rüya görülür.

Uyanıkken ele geçen kıymetlidir
Sual: Bazı kimseler, uykuda, rüya âleminde, kendini hükümdar veya yüksek mevki sahibi yahut büyük din âlimi olmuş, herkes, ilim öğrenmek için, etrafına toplanmış olarak görmektedir. Böyle rüyalar doğru mudur, yoksa aslı yok mudur?
Cevap: Bu konuda İmâm-ı Rabbânî hazretleri, Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“Böyle rüyalar boş ve esassız değildir. Bu rüyayı gören kimsede, mevki sahibi, âlim olmak hâli ve kabiliyeti var demektir. Fakat, kuvveti az olup, âlem-i şehadette hasıl olacak kadar değildir. Eğer, bu hâl, zamanla kuvvetlenirse, Allahü teâlânın lütfu ile, âlem-i şehadette de hasıl olur. Eğer âlem-i şehadette hasıl olacak kadar kuvvetlenmezse âlem-i misalde görünmekle kalır. Kuvveti miktarınca, orada görünür. Tasavvuf yolunun saliklerinin rüyaları da böyledir. Kendilerini yüksek makamlarda, Velilerin mertebelerinde görürler. Bu hâl, âlem-i şehadette nasip olursa, pek büyük nimettir. Yok eğer, âlem-i misalde görünmekle kalırsa, hiç kıymeti yoktur. Çöpçüler, hamallar, rüyada, kendilerini hâkim, paşa görür. Halbuki, uyanık iken, ellerine bir şey geçmez. Rüyaları üzülmekten, pişmanlıktan başka bir şeye yaramaz. O hâlde, rüyalara güvenmemeli, uyanık iken ele geçene sevinmelidir.

Bunun içindir ki, büyüklerimiz rüyalara ehemmiyet vermemiş, talebenin rüyasını tabir etmeye lüzum görmemişlerdir. Uyanık iken ele geçene kıymet vermişlerdir. Bundan dolayı, devamlı görünenlere ehemmiyet vermişler, hiç kaybolmayan huzuru, kazanç bilmişlerdir. Allahü teâlâdan başka her şeyi unutmak, hiçbir şeyi hatırlamamak, bunlar için daimi idi. Başlangıcında nihayette ele geçecekler derc edilmiş olanlara, bu kemaller zor ve uzak değildir.”

Sual: Rüya tabir kitapları ile insan rüyasını sağlıklı bir şekilde öğrenebilir mi?
CEVAP
Öğrenemez. Rüya tabiri ile rüya anlaşılmaz. Rüya birçok hâle ve duruma göre değişir. Bazıları şöyledir:
1- Aynı rüya yorumlanışa göre değişir.
2- Yaşlı - genç olmaya göre değişir.
3- Zengin - fakir olmaya göre değişir.
4- Kadın - erkek olmaya göre değişir.
5- Salih - fâsık ve bid'at ehli olmaya göre değişir.
6- Âlim - cahil olmaya göre değişir.
7- Gece, gündüz ve seher vakti görmeye göre değişir.
8- Abdestli abdestsiz, cünüp olmaya göre değişir.
9- Günlere, aylara, mevsimlere, göre değişir.
10- Aç - tok yatmaya göre değişir.
11- Hasta veya sağlam olmaya göre değişir.
12- Evli - bekâr olmaya göre değişir.
13- Âmir - memur olmaya göre değişir.
14- Misafir, yolcu, mukim olmaya göre değişir.
15- Mesleğine göre değişir.
Daha başka sebepler rüyaya tesir eder. Rüya tabir kitapları yanıltıcı olur.

Resulullahı rüyada görmek
Sual: Rüyada Peygamber efendimizi değişik şekillerde görmek neye alamettir?
CEVAP
Rüyada Peygamberimiz Muhammed aleyhisselamı hakiki şekliyle gören, muhakkak Onu görmüş olur. Çünkü şeytan Onun şekline giremez. Fakat şeytan başka şekle girip görünebilir. Resulullahı tanımayan kimsenin, bunu ayırması kolay olmaz.

Bazı âlimler de, (Peygamber efendimizi değişik şekilde görmek, yine Onu görmek olur. Fakat bu, o kişinin dindeki noksanlığına alamettir. Peygamber efendimizi rüyada gerçek şekliyle gören ve mümin olarak ölen herkes Cennete gider) buyurmuşlardır.
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Beni rüyada gören, gerçekten beni görmüştür. Ben her surette görünürüm.) [Deylemi]

(Beni rüyada gören, gerçekten beni görmüştür. Çünkü şeytan benim şeklime giremez.) [Hatib]

(Beni rüyada gören, uyanıkken görmüş gibidir.) [İbni Mace]

(Beni rüyada gören, Cehenneme girmez.) [İbni Asakir]

Not: Resulullah efendimizi rüyada görmek ile ilgili geniş bilgi, Peygamber Efendimiz maddesinde var.

Evliyayı rüyada görmek
Sual: Şeytan, rüyada Resulullah’ın şekline giremediği gibi, Eshab-ı kiramın ve evliyanın şekline de giremez mi?
CEVAP
Evet, giremez. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Rüyada beni gören, muhakkak beni görmüştür. Çünkü şeytan, benim şeklime giremez. Ebu Bekir’i de, rüyada gören, elbette onu görmüştür. Çünkü şeytan, Ebu Bekir’in şekline de giremez.) [Hatîb]

Şâfiî âlimlerinden Allâme Ceyli hazretleri, (Şeytan, Resulullah’ın şekline giremediği gibi, Onun vârisi olan, büyük veli zatların şekline de giremez) buyurdu. (Buhari şerhi)

Evliya zatların şekline giremeyince onlardan çok daha üstün olan Eshab-ı kiramın şekline asla giremez.
 
Görülmeyen rüya
Sual: Görülmeyen rüyayı, gördüm diyerek anlatmak caiz midir?
CEVAP
Hayır, caiz değildir. Bir hadis-i şerifte, (En büyük yalan, görmediği halde, “rüyamda şöyle gördüm” demektir) buyuruldu. (Buhari)

Yalan söylemenin caiz olduğu yerlerde böyle rüya anlatmak caizdir. Mesela, iki kişiyi barıştırmaya yarayacaksa, o kimsenin günah işlemesine mani olacaksa yahut namaz kılmasına sebep olacaksa, bunlar gibi sebeplerle, görmediği halde gördüm diye rüya anlatmak caiz olur.

Fâsıkların rüyası
Sual: Sâlihle fâsık kimsenin gördüğü rüyaların doğrulukları bakımından aralarında fark var mıdır?
CEVAP
Günah işleyenlerin rüyaları genelde yanlış olur. Bâtınları zulmetli olduğundan çok yanılırlar. Sâlihlerin rüyaları ise genelde doğru olur.

Kâfir rüyada görülmez
Sual: (Kâfirler rüyada görülmezler. Bir kimse, Ebu Leheb’i rüyamda gördüm dese, o gördüğü şeytandır) deniliyor. Hâlbuki Ebu Leheb’in rüyada görülüp hâli sorulduğu kitaplarda da yazıyor. Bunun açıklaması nasıldır?
CEVAP
Cehennemde kâfirlerin azaplarının hiç hafiflemeyeceği, âyet-i kerimelerle bildiriliyor. Fakat Cehennem halkının azabının durdurulduğu anlar olur. Mesela cuma günleri ve Mevlid gününde azap yapılmaz. Bu ayrı bir şeydir. Ebu Leheb, Resulullah efendimizin dünyaya geldiğini müjdeleyen cariyesini sevincinden dolayı azat ettiği için, her yıl o gece azabı hafifler. Bunlar kâfirlerin azabının hafiflediğini göstermez. Hattâ bu hafif azabı görerek, (İman etseydim, hiç azap görmezdim) diyerek, bu olayın ona her yıl hatırlatılması, pişmanlığını, azabını artırır.

Kâfir rüyada görülmez, ama istisna olarak görülebilir. Ebu Leheb’in rüyada görülüp durumunu bildirmesi, yaşayanlar için ibretlik bir olaydır. Rüyayı göreni ikaz bakımından da önemlidir. İstisnalar kaideyi bozmaz.

İslamiyet ve Rüyalar

Rüya konusuna Kur’an-ı Kerim’de özellikle Yusuf Suresi’nde değinilmiştir. Bu surede Hz. Yusuf’un rüyaları söz konusu edilir ve Yusuf’un kendisiyle aynı zindanda olan 2 gencin rüyaları için yaptığı rüya tabirleri anlatılır. Ayrıca yine Kur’an’da yer alan el-Fetih, es-Sabbat ve el-İsra surelerinde Hz. Peygamber’in gördüğü rüyalardan söz edilir. Rüya yorumlama yeteneği her insanda bulunan bir yetenek değildir. Allah’ın peygamberlerinden birine veya birkaçına düşleri yorumlayabilme özelliğini verdiği anlaşılmaktadır ve sadece peygamber rüyaları bağlayıcı rüyalardır; diğer insanların gördüğü rüyalar bu özelliğe sahip değildir. Rüya yorumları yapan herhangi bir kaynakta gördüğünüz rüya tabirlerinin İslami rüya yorumları olduğunu düşünmeniz gerekmemektedir. İslami rüya tabirleri diye bir şey yoktur. Sadece rüyalar konusunun bütün dinlerde ve kültürlerde olduğu gibi İslam kültüründe de yer alması, varlığının kabul edilmesi, merak edilmiş ve araştırılmış olması söz konusudur.

Rüyaların insanın içine attığı, bilinç altının derinliklerinde gizlenen birtakım duygu ve düşüncelerine dair ipuçları barındırıyor olabileceği bir gerçektir ve bazı psikiyatristler hastalarını tedavi etmek için rüya analizi yöntemine başvururlar. Rüyaların hayata yön veren, birtakım mesajlar içeren bir tarafı olduğu bazı bilim adamlarıyla alimler tarafından onaylanmıştır. Fakat İslamiyet prensiplerine göre işin ilahi tarafının inkar ve ihmal edilerek rüya konusundaki meseleleri bütünüyle bilinçaltına bağlamak da, tamamiyle görülen düşlere bağlı olarak hareket edip rüya tabirleri tarafından yönetilir bir hale gelmek de doğru değildir. Peygamberlerin gördüğü rüyalar bir yana rüyaların bir kesinliği ve bağlayıcılığı olmadığı kabul edilir. Rüyalar görüldükleri yönde veya ters yönde çıkabilirler; hiçbir şekilde çıkmayabilirler, geleceğe dair haberler ve ikazlar barındırıyor veya barındırmıyor olabilirler, bunun kesin bir şekilde bilinmesi mümkün değildir.

Sonuçta rüyalar ve rüya tabirleri, ‘neden rüya görüyoruz?’ ve ‘rüyaların anlamı nedir?’ gibi meseleler insanoğlu tarafından tam anlamıyla çözülmüş ve anlaşılmış meseleler değildir. İslam dininin tavsiyelerine göre rüyaları, özellikle güzel rüyaları salih kişilere anlatmak gerekir. Çünkü bu özellikteki insanlar rüya tabiri ilmini bilmeseler de rüyaları hayra yorar ve anlatan kişiyi rahatlatırlar, onun kafasını karıştırmaktan veya üzüntü vermekten kaçınırlar. Kötü ve karışık rüyalara gelince; bunların kimseye anlatılmaması ve rüyadan zarar görmemek için dua edilmesi, şeytanın şerrinden Allah’a sığınılması tavsiye edilir.

İslamiyet’te rüya hukuki bir kaynak veya delil teşkil etmez, sadece rüyayı gören kişiyle ilgilidir ve o kişiyi bağlar. Gördüğümüz rüyalar kaynakları bakımından genel olarak 3 grupta toplanır; rahmani rüyalar, nefsani rüyalar ve şeytani rüyalar. Çok seyrek de olsa hemen her insanın gördüğü rahmani rüya gaybî mesajlar ve sırlar içeren bir rüya türüdür. Nefsani rüya geçmişe dönük hatıraların veya kişinin arzu ettiği şeylerin düşüne girmesi halidir. Üzüntü, korku, kaygı gibi duygular uyandıran ve vesveselerden oluşan şeytani rüya; şeytanın telkiniyle görülen bir rüya tipi olarak kabul edilir ve kimseye anlatılmaması tavsiye edilir. Nefsani rüyalar bilim adamları tarafından bilinçaltı rüyaları olarak tanımlanan rüyalardır.

Rahmani rüyalar ise salih rüya veya rüya-yı sadıka (sadık rüya)  olarak da bilinir. Böyle gaybî mesajlar içeren rüyaların levh-i mahfuzda yazılı olan bazı şeylerin kişilerin kalp aynasına yansıması olayı olduğu kabul edilir. İnsandaki küçük örneğinin hafıza (bellek) olduğunu söyleyebileceğimiz levh-i mahfuz; olmuş ve olacak olan her şeyin, zamanın içerdiği bütün anların ve mekanda bulunan bütün varlıkların yazılı olduğu bir kainat programı, bir ilahi muhafaza levhasıdır. İyi rüya veya doğru rüya olarak da bilinen salih rüyalar Allah tarafından kullarına gizli olan şeylerin gösterildiği ve manevi zevk veren rüyalardır.

Peygamberimiz Hz. Muhammed’in ilk peygamberlik alametleri her biri sabah ışığı gibi gerçek çıkan doğru rüyalar görmesiyle başlamıştır. Rivayete göre Ebû Kutâbe El-Ensari ismindeki sahabe peygamberimize kendisini hasta eden rüyalar gördüğünü söylediğinde Hazret- i Peygamberimiz  ona kötü rüya gördüğü zaman Euzübillahimineşşeytanirracim demesi durumunda rüyadan zarar görmeyeceğini ve bu kötü rüyayı kimseye anlatmamasını söylemiştir.

Buhari tarafından nakledilen bir hadis-i şerifin mealine göre ise hoşumuza giden güzel bir rüya gördüğümüzde bu rüya Allah’tandır. Bu rüya için tanrıya şükretmek ve rüyayı sevdiğimiz kişilere anlatmak gerekir. Kötü rüyalar ise şeytandandır, hoşuna gitmeyen rüyalar gören kişi şeytana lanet etmeli ve rüyasını kimseye anlatmamalıdır.

Tirmizî ile Darimî’nin Ebu Said’den naklederek rivayet ettikleri bir hadis-i şerifte ise rüyaların en gerçeğinin seherde görülen rüyalar olduğu söylenir.